«بدون سلسله‌های شاهنشاهی»؛ حذف تاریخ از کتابهای تاریخ؟
نمایی از پاسارگاد
۱۳۸۸/۰۸/۱۱
پس از گذشت بيش از يک ماه از انتشار خبری مبنی بر حذف نام شاهان از کتب درسی تاريخ در آموزش و پرورش ايران و متعاقب آن تکذيب اين خبر از سوی مسئولان اين وزارتخانه، سرانجام روز شنبه اين خبر رسماً تاييد شد.
حجت الاسلام محی الدين بهرام محمديان، معاون پژوهشی وزير آموزش و پرورش، به خبرگزاری فارس گفت که سلسله‌های شاهنشاهی از کتابهای درسی تاريخ حذف شد.
دکتر کاظم کردوانی، جامعه شناس، معتقد است که اين نوع برخوردهای حذفی در تاريخ ايران پيشينه درازی دارد و در اين باره به می‌گويد: «در هر دوره از تاريخ ايران چه در دوران رضا شاه و محمدرضا شاه و چه در دوران جمهوری اسلامی، اين نگاه حذفی به تاريخ وجود داشته است. به عنوان مثال زمانی که ما دبيرستان می‌رفتيم درباره مصدق و سهم او در جنبش ملی شدن نفت در کتابهای تاريخ اصلاً بحثی وجود نداشت. در جمهوری اسلامی هم سعی می‌کنند با قلب تاريخ همين شيوه را ادامه دهند، از جمله با بزرگ کردن نقش کاشانی و حذف مصدق و مسايل ديگر».
با اين حال آقای کردوانی درباره تفاوت سياست فعلی با آن چه در گذشته سابقه داشته، می‌گويد: « قدمی که امروز برداشته‌اند قدمی فراتر از گذشته است، يعنی از حوزه قلب تاريخ فراتر رفته‌اند و در حوزه حذف تاريخ قرار گرفته‌اند. اين يکی از شگفت‌انگيزترين کارهايی است که يک حکومت می‌تواند با جامعه و نسل جوان خود انجام دهد».
مسئولان آموزش و پرورش درباره انگيزه خود گفته‌اند که قصدشان پررنگ تر کردن نقش مردم نسبت به شاهان در وقايع تاريخی است.
دکتر اسماعيل نوری علا، پژوهشگر و نويسنده تاريخ، اين تلاش را درکشورهای کمونيستی مسبوق به سابقه می‌داند می‌گويد: « امکان نگاه به تاريخ از زوايای مختلف هميشه وجود دارد. تاريخی که مثلاً در عرض ۷۰ سال دراتحاد جماهير شوروی بر اين اساس که موتور تاريخ جنگ طبقاتی است نوشته شد، نگاه جديدی به تاريخ ارائه کرد که بخشی از آن ارزنده و بخشی ديگر تبليغات دستگاه کمونيستی آن زمان بود».
وی می‌افزايد: « پس از انقلاب و در دوران بهار آزادی نيز نويسندگانی در داخل ايران دست به نوشتن تاريخ های مردمی زدند. اين چيزی است که هميشه از طرف چپ گرايان مطرح بوده و اگر فاقد عناصر تبليغاتی و تحريف باشد، می‌تواند بسيار مفيد باشد.»
آقای نوری علا حذف بخش مهمی از تاريخ از کتابهای درسی که امروز در حال رخ دادن است را با انگيزه‌های متفاوتی ارزيابی می‌کند و معتقد است: « اينها با نيت خير بازنگری درتاريخ، اين کار را انجام نداده‌اند. اينها بودجه‌های هنگفتی را دراين ۳۰ سال خرج کردند و در اختيار اشخاصی چون ناصر پورپيرار قرار دادند تا ثابت کنند ايرانيان قبل از اسلام مردمی وحشی بودند، سلسله هخامنشيان اصلاً وجود نداشته و کوروش کبير آدم منحرفی بوده است. همه اين کارها را انجام داده‌اند و حالا می‌خواهند آن را قانونمند کنند و در کتب درسی هم بياورند. ما در اين ۳۰ سال شاهد بوديم که هر روز با ادعای اين که می‌خواهند تاريخ درست را ارائه دهند، تمام واقعيات تاريخی معاصر و گذشته را منکر شده‌اند».
با اين حال اين پرسش باقی است که اهميت تاريخ برای نسل امروز چيست و آيا وقايع گذشته يک ملت چيزی بيش از گذشته برای امروزيان در خود دارد؟
دکتر کاظم کردوانی در پاسخ می‌گويد: « اين بحث بسيار مهمی در حوزه تاريخ شناسی و جامعه شناسی است. تاريخ گرچه به گذشته می‌پردازد ولی علم زمان حال است، يعنی تاريخ امری مربوط به گذشته نيست. حذف بخشی از تاريخ از کتب درسی در حقيقت حذف بخشی از حال است، نه گذشته. گذشته را که نمی‌توان از تاريخ يک ملت حذف کرد، چون آموختن از گذشته بزرگ‌ترين درس ها برای امروز و آينده است. در حقيقت يکی از پايه های اصلی تفکر آقايان جهل است، يعنی هر چه مردم نادان تر باشند و کمتر بدانند به نفع اينها است و به همين خاطر دست به چنين کار غريبی زده‌اند که با هيچ معياری در حوزه فرهنگ سازگار نيست».
اعلام اوليه اين خبر در ماه گذشته واکنش‌های بسياری را در مجامع علمی، دانشگاهی و رسانه‌ای ايران برانگيخت به نحوی که آموزش و پرورش اصل خبر را تکذيب کرد. بايد ديد در روزهای آينده دید اين «اعلام رسمی» که از سوی معاون وزير آموزش و پرورش صورت گرفته چه واکنش‌های دیگری درپی خواهد داشت.
حجت الاسلام محی الدين بهرام محمديان، معاون پژوهشی وزير آموزش و پرورش، به خبرگزاری فارس گفت که سلسله‌های شاهنشاهی از کتابهای درسی تاريخ حذف شد.
دکتر کاظم کردوانی، جامعه شناس، معتقد است که اين نوع برخوردهای حذفی در تاريخ ايران پيشينه درازی دارد و در اين باره به می‌گويد: «در هر دوره از تاريخ ايران چه در دوران رضا شاه و محمدرضا شاه و چه در دوران جمهوری اسلامی، اين نگاه حذفی به تاريخ وجود داشته است. به عنوان مثال زمانی که ما دبيرستان می‌رفتيم درباره مصدق و سهم او در جنبش ملی شدن نفت در کتابهای تاريخ اصلاً بحثی وجود نداشت. در جمهوری اسلامی هم سعی می‌کنند با قلب تاريخ همين شيوه را ادامه دهند، از جمله با بزرگ کردن نقش کاشانی و حذف مصدق و مسايل ديگر».
- تاریخ به روایتی نو؟
«ما در اين ۳۰ سال شاهد بوديم که هر روز با ادعای اين که می‌خواهند تاريخ درست را ارائه دهند، تمام واقعيات تاريخی معاصر و گذشته را منکر شده‌اند.»
دکتر اسماعيل نوری علا، پژوهشگر و نويسنده تاريخ «در هر دوره از تاريخ ايران چه در دوران رضا شاه و محمدرضا شاه و چه در دوران جمهوری اسلامی، اين نگاه حذفی به تاريخ وجود داشته است. اما قدمی که امروز برداشته‌اند قدمی فراتر از گذشته است.» دکتر کاظم کردوانی، جامعه شناس مسئولان آموزش و پرورش درباره انگيزه خود گفته‌اند که قصدشان پررنگ تر کردن نقش مردم نسبت به شاهان در وقايع تاريخی است.
دکتر اسماعيل نوری علا، پژوهشگر و نويسنده تاريخ، اين تلاش را درکشورهای کمونيستی مسبوق به سابقه می‌داند می‌گويد: « امکان نگاه به تاريخ از زوايای مختلف هميشه وجود دارد. تاريخی که مثلاً در عرض ۷۰ سال دراتحاد جماهير شوروی بر اين اساس که موتور تاريخ جنگ طبقاتی است نوشته شد، نگاه جديدی به تاريخ ارائه کرد که بخشی از آن ارزنده و بخشی ديگر تبليغات دستگاه کمونيستی آن زمان بود».
وی می‌افزايد: « پس از انقلاب و در دوران بهار آزادی نيز نويسندگانی در داخل ايران دست به نوشتن تاريخ های مردمی زدند. اين چيزی است که هميشه از طرف چپ گرايان مطرح بوده و اگر فاقد عناصر تبليغاتی و تحريف باشد، می‌تواند بسيار مفيد باشد.»
آقای نوری علا حذف بخش مهمی از تاريخ از کتابهای درسی که امروز در حال رخ دادن است را با انگيزه‌های متفاوتی ارزيابی می‌کند و معتقد است: « اينها با نيت خير بازنگری درتاريخ، اين کار را انجام نداده‌اند. اينها بودجه‌های هنگفتی را دراين ۳۰ سال خرج کردند و در اختيار اشخاصی چون ناصر پورپيرار قرار دادند تا ثابت کنند ايرانيان قبل از اسلام مردمی وحشی بودند، سلسله هخامنشيان اصلاً وجود نداشته و کوروش کبير آدم منحرفی بوده است. همه اين کارها را انجام داده‌اند و حالا می‌خواهند آن را قانونمند کنند و در کتب درسی هم بياورند. ما در اين ۳۰ سال شاهد بوديم که هر روز با ادعای اين که می‌خواهند تاريخ درست را ارائه دهند، تمام واقعيات تاريخی معاصر و گذشته را منکر شده‌اند».
با اين حال اين پرسش باقی است که اهميت تاريخ برای نسل امروز چيست و آيا وقايع گذشته يک ملت چيزی بيش از گذشته برای امروزيان در خود دارد؟
دکتر کاظم کردوانی در پاسخ می‌گويد: « اين بحث بسيار مهمی در حوزه تاريخ شناسی و جامعه شناسی است. تاريخ گرچه به گذشته می‌پردازد ولی علم زمان حال است، يعنی تاريخ امری مربوط به گذشته نيست. حذف بخشی از تاريخ از کتب درسی در حقيقت حذف بخشی از حال است، نه گذشته. گذشته را که نمی‌توان از تاريخ يک ملت حذف کرد، چون آموختن از گذشته بزرگ‌ترين درس ها برای امروز و آينده است. در حقيقت يکی از پايه های اصلی تفکر آقايان جهل است، يعنی هر چه مردم نادان تر باشند و کمتر بدانند به نفع اينها است و به همين خاطر دست به چنين کار غريبی زده‌اند که با هيچ معياری در حوزه فرهنگ سازگار نيست».
اعلام اوليه اين خبر در ماه گذشته واکنش‌های بسياری را در مجامع علمی، دانشگاهی و رسانه‌ای ايران برانگيخت به نحوی که آموزش و پرورش اصل خبر را تکذيب کرد. بايد ديد در روزهای آينده دید اين «اعلام رسمی» که از سوی معاون وزير آموزش و پرورش صورت گرفته چه واکنش‌های دیگری درپی خواهد داشت.
0 نظرات:
نظر خود را درکادر زیر بیان نمائید